Ranking Samorządów „Rzeczpospolitej” jest uznawany za jeden z najbardziej prestiżowych i wiarygodnych w Polsce. Od 15 lat redakcja „Rzeczpospolitej” ocenia dokonania lokalnych władz w Polsce, co pozwala wyłonić i pokazać te samorządy, które najlepiej dbają o swój zrównoważony rozwój.

Zasady rankingu ustala niezależna Kapituła, której przewodniczy były premier RP prof. Jerzy Buzek. W jej skład wchodzą także przedstawiciele organizacji samorządowych, organizacji pozarządowych, władz publicznych oraz przedstawiciele redakcji „Rzeczpospolitej”. Zgodnie z przyjętą przez Kapitułę metodologią, ranking ten weryfikuje skuteczność działań władz samorządowych w kształtowaniu zrównoważonego rozwoju wspólnoty lokalnej, ujmowanego w strategicznych kategoriach: trwałości ekonomicznej, trwałości środowiskowej, trwałości społecznej oraz w zakresie jakości zarządzania. Źródłem danych podlegających ocenie są informacje udostępniane przez Główny Urząd Statystyczny, Ministerstwo Finansów oraz informacje podane przez władze lokalne w specjalnej ankiecie. Łącznie ocenianych jest około 50 wskaźników. Co kryje się pod poszczególnymi kategoriami? Trwałość ekonomiczno-finansowa to m.in. zdolność samorządu do zwiększania dochodów własnych (w tym z podatków) i korzystania z zewnętrznych źródeł finansowania, efektywność zarządzania finansami czy budowa potencjału rozwojowego. Trwałość społeczna obejmuje te obszary działalności samorządów, które mają wpływ na jakość życia mieszkańców oraz budowę tzw. społeczeństwa obywatelskiego. Pod uwagę bierze się zarówno „twarde” dane o wydatkach samorządu (m.in. na usługi w zakresie edukacji, kultury, sportu i rekreację, transportu publicznego) jak i mierzalne efekty tych wydatków (np. miejsca dla dzieci w żłobkach czy przedszkolach), ale też tzw. działania miękkie, których podjęcie nie wymaga dużych nakładów finansowych (np. budżet partycypacyjny czy współpraca z organizacjami pozarządowymi).